Muhteşem

Portekizlilerin Hint Okyanusu’na Çıkışları
Afrika’nın güneyinden dolaşarak Hindistan’a giden yolun varlığı çok önceden Müslümanlarca biliniyordu. Portekizlilerden Bartelmi Diaz, Ümit Burnunu bulup(1486-87), Vasgo dö Gama da bu yolu takip ederek Hindistan’a ulaştı (1498). Bir şeyin ilk defa Avrupalılarca bilinip bulunmasına Avrupa zihniyeti keşif dediği için, matbaa gibi bu yolun bulunması da bir Avrupalı olan Vasgo dö Gamaya mal edilmiştir.
Vasgo dö Gama, Ümit Bumu sularından Hint Okyanusu’na geçti. Güney Afrika’da Mozambik’teki Şîrâzi Sultanlığı topraklarına ayak bastı. Şirazi Sultanlığı, Yavuz, Mısır’ı fethedince Osmanlı Devleti’ne bağlı olduğunu ilân etmişti. Hayatında hiç Türk görmeyen Şirazi Sultanı ibrahim, dünyanın en büyük milletinin Türkler olduğunu duymuş, fakat Portekiz diye bir devlet ve millet duymamıştı. Vasgo dö Gama’yı ve adamlarını Türk zannederek çok büyük itibar gösteren Sultan ibrahim, Gama’nın isteği üzerine yanına emrindeki tbn-î Macid’i rehber olarak verdi. Ibn-î Mâcid’in rehberliğinde Hindistan’a çıkan Gama, rehberinden usturlabın X. asırdan beri Araplar ve diğer Müslümanlar tarafından bilindiğini ve kullanıldığını öğrendi. Ümit Burnundan Hindistan yolunu öğrenen Portekizliler, Çin ve Hint’den aldıklan ticaret mallarını Lizbon’a getirip Avrupa ülkelerine çok yüksek kârla satmaya başladılar. Hint ticaret yolunu kontrollerine almaya çalışan Portekizliler, buralardaki Müslümanlara Haçlı taassubu ile çok vahşî davrandılar. Yakaladıklan Müslüman gemilerini hatırdılar. Kızıldeniz ve Basra Körfezi girişlerini zaptederek, Müslüman ve Türk gemilerine kapattılar.

Memlûk-Portekiz Mücadelesi
Portekizlilerin vahşeti karşısında Gücerât Hükümdarı Mahmut Han (1458-1511), Mısır Memlûk Sultanı Kansu Gavri’den yardım istedi. Kansu Gavri, Müslümanları korumak ve Hint ticaret yolunu açmak için Portekizliler üzerine, emrindeki Türk denizcisi Selman Reis komutasında Memlûk donanması ile Gücerât Devleti’ne yardım gönderdi. Memluk Devleti, Portekızlere karşı önemli bir başarı gösteremedi.

Osmanlı-Portekiz Mücadelesi
Yavuz Sultan Selim’in, 1517′de Mısır’ı fethederek Memlûk Devleti’ni ortadan kaldırması ile Portekizlilerle Osmanlı Devleti karşı karşıya geldi. Halifelik makamının da Osmanlı Türklerine geçmesi ile, Müslümanların koruyuculuğu vazifesi de Osmanlı Devletine düşmüştü. Yavuz, Kızıldenizdeki Memlûk donanmasına kumanda eden Osmanlı Türklerinden Selman Reis’i yerinde bıraktı. Süveyş’i; Kızıldeniz, Aden Körfezi, Umman Denizi, Basra Körfezi ve Hint Okyanusundaki Türk donanmasının merkezi yaptı. Süveyş Kaptanı Selman Reis’ten donanmayı güçlendirmesini istedi. Selman Reis, Kızıldeniz’de Yemen kıyılarına kadar sokulan Portekizlilerden Kamaran adalarını aldı ve onları Kızıldcniz’dcn çıkardı (1523).
Kanunî devrinde Mısır’a yeni bir düzen vermek üzere gelen Vezir-i âzam İbrahim Paşa, Selman Reis’i yanına çağırmış ve kendisinden Hindistan meselesi hakkında etraflıca bilgi almıştı. Vezîr-î âzam İbrahim Paşa, Kızıldeniz’in bir iç deniz haline gelmesi için Süveyş tersanelerinde yeniden 20 gemi inşası için gerekli tahsisat ve malzemeyi sağladı.