Muhteşem

İkinci İran Seferi (1548-49)
Irakeyn Seferi neticesinde Bağdat Türklerde, Tebriz Safevîlerde kalmıştı. Bundan sonra iki taraf arasındaki mücadele şiddetli bir şekilde devam elti. Osmanlı Devleti batıda Avusturya Arşidükü Ferdinand ile muharebe ettiğinden, İran meselesi ikinci derecede kalmıştı. Bu durumdan istifade etmesini bilen Şah Tahmasb, elinden çıkan bazı yerleri geri aldı. Bu sırada Şah ile taht mücadelesine girişen kardeşi Elkas Mirza (Şirvan/Kuzey Azerbaycan valisi), Şah Tahmasb’a yenildi. Elkas Mirza Kafkaslar’ı geçerek Kırım/Kefe üzerinden İstanbul’a gelerek Osmanlı Devlcti’ne sığındı (1547). Elkas Mirza’nın sığınması, İran’ın Şiî propagandası ve Doğu Anadolu’nun işgali Osmanlı Devleti için siyasî bir zemin teşkil ettiğinden, İran üzerine sefer açıldı (29 mart 1548). Yanına verilen Osmanlı birlikleri ile Elkas Mirza, İran üzerine önden gönderildi. İran’ın eline geçmiş olan Van ve Tebriz geri alındı. Türk ordusu Tebriz’i 4. defa aldı (27 Temmuz 1548). Şah Tahmasb ordusunu ezdirmek niyetinde olmadığından, İran içlerine doğru geri çekildi. Kışı Halep’te geçiren Kanunî, Diyarbakır civarında konakladı. Bu arada İran ve Osmanlı Devleti arasında iki yüzlü siyaset takip eden Gürcistan üzerine, Vezir Ahmet Paşa komutasında kuvvet gönderildi. Ahmet Paşa Gürcistan’ın Ahıska prensliğinden 40tan fazla kale fethetmiş, fethedilen bu yerlerde Erzurum eyâletine bağlı yeni sancaklar kurulmuştur. Şah Tahmasb’ın bir meydan muharebesini göze almayacağı anlaşıldığından, Kanunî Diyarbakır’dan İstanbul’a döndü (21 Aralık 1549). Türk ordusunun geri çekilmesi ile ortaya çıkan ŞahTahmasb, Kuzey Azerbaycan ve Dağıstan’daki Şirvan-Şahlar’ı yıktı ve bu ülkeleri İran’a kattı. 1551′de Doğu Anadolu’ya saldırdı. Van Gölü’nün kuzeyindeki Osmanlı Devleti’ne yeni geçen şehirleri tahrip ve yağma etti. Erciş, Adilcevaz ve Erzurum şehirlerini aldı. Yalnız Erzurum Beylerbeyi İskender Paşa’nın beklenmeyen taarruzu karşısında, Safevîler, Erzurum’u terkederek İran’a çekildiler.